Stały kontakt ze skórą jako czynnik ryzyka
Stetoskop jest jednym z najczęściej stosowanych instrumentów w placówkach medycznych. Stosowany jest nie tylko w medycynie ogólnej, ale także w pediatrii, medycynie wewnętrznej, kardiologii, medycynie ratunkowej i wielu innych specjalnościach. W celu niezawodnego osłuchania pacjenta konieczne jest przyłożenie membrany bądź lejka słuchawek bezpośrednio do skóry pacjenta. Tylko w ten sposób możliwa jest dobra transmisja dźwięków z serca, płuc czy jelit. Bezpośredni kontakt ze skórą powoduje jednak, że głowica stale styka się z zarazkami obecnymi na powierzchni ciała pacjenta. Podobnie jak w przypadku rąk lekarza, drobnoustroje zawarte są również na głowicy stetoskopu, skąd mogą zostać przeniesione dalej.
Po każdym kontakcie z pacjentem konieczna byłaby w związku z tym nie tylko dezynfekcja rąk, lecz również dezynfekować należałoby stetoskop. Codzienność często wygląda jednak inaczej. Podczas gdy świadomość znaczenia higieny rąk wzrosła w ostatnich latach poprzez edukację i kampanie, a dezynfekcja rąk po każdym kontakcie z pacjentem jest teraz uznawana za oczywistą, niewielu zdaje sobie sprawę z ryzyka zakażenia szpitalnego poprzez użycie zanieczyszczonych stetoskopów. Jest tak prawdopodobnie dlatego, że istnieje bardzo niewiele i do tego niezbyt obszernych badań na ten temat.
Dezynfekcja stetoskopu chusteczkami - zazwyczaj niewystarczająca
Dezynfekcja produktów medycznych odbywa się zwykle za pomocą specjalnego środka dezynfekującego. Dla każdego obszaru - do powierzchni, instrumentów czy ubrań - dostępne są specjalistyczne preparaty odkażające, które dostosowane są do danego materiału i przeznaczenia oraz zapewniają wysoką redukcję zarazków.
Stetoskopy należą do instrumentów diagnostycznych, których nie można jednak dezynfekować metodą zanurzeniową. Dlatego do dezynfekcji słuchawek lekarskich stosowane są zazwyczaj gotowe do użytku chusteczki dezynfekujące.
Poza wacikami alkoholowymi (nasączonymi 70% alkoholem izopropylowym) w codziennej praktyce stosowane są również chusteczki na bazie nadtlenku wodoru. Zaleca się 60-sekundową dezynfekcję głowicy stetoskopu (przede wszystkim membrany) za pomocą ściereczki na bazie nadtlenku wodoru. Podczas tych 60 sekund należy dokładnie i energicznie przetrzeć powierzchnie, które miały kontakt z pacjentem.
Badanie przeprowadzone przez University of Pennsylvania wykazało jednak, że nawet ta standardowa procedura prowadzi do wystarczającej redukcji drobnoustrojów jedynie w 50% przypadków.
Bezpieczna dezynfekcja promieniowaniem UV
Doskonałą alternatywą do dezynfekcji za pomocą chusteczek jest dezynfekcja stetoskopu za pomocą promieniowania UV. Promieniowanie UVC ma długość fali od 280 do 100 nm. Jest to fala o najwyższej energii. Promieniowanie UV z tego specjalnego zakresu długości fali, zależnie od dawki, niszczy bądź zabija mikroorganizmy, jak bakterie, wirusy czy grzyby. Efekt jest oparty na fakcie, że kwasy nukleinowe komórki absorbują promieniowanie i dochodzi do dimeryzacji, a tym samym do uszkodzenia fotochemicznego.
Zalety dezynfekcji za pomocą promieniowania UVC:
- Nie potrzeba żadnych chemikaliów, co chroni środowisko
- Promieniowanie dociera również do miejsc, które trudno osiągnąć za pomocą przecierania
- Niezawodnie inaktywowane są nawet szczepy wielooporne
- Nie ma ryzyka wystąpienia odporności
- Stetoskop gotowy jest do użytku natychmiast po dezynfekcji
- Nie ma ryzyka podrażnienia skóry przez chemikalia
Do dezynfekcji stetoskopu za pomocą promieniowania UVC firma Stet Clean proponuje różne, interesujące rozwiązania do zastosowania w placówkach medycznych, m.in. urządzenie Stet Cube.